شرط شرکت و پذیرش نهایی در آزمون نظام مهندسی رشته معماری
واجدین شرایط ثبت نام آزمون نظام مهندسی می توانند در 2 یا هر 3 صلاحیت آزمون ورود به حرفه مهندسان ۱۴۰۱ رشته معماری به صورت همزمان نام نویسی کنند. اما در نهایت مجاز به دریافت پروانه فعالیت یکی از این صلاحیت ها خواهند بود.
افراد بعد از گذشت ۳ سال از مدرک کارشناسی یا ۲ سال از مدرک کارشناسی ارشد و یا ۱ سال از مدرک دکترای خود می‌توانند در آزمون نظام مهندسی مرتبط با رشته تحصیلی خود شرکت کنند. ارضاء هر کدام از این سه تاریخ، برای شرکت در آزمون کافی است. یعنی به عنوان مثال، چنانچه ۳ سال از تاریخ اخذ کارشناسی گذشت، لازم نیست داوطلب منتظر گذشت ۲ سال از تاریخ اخذ کارشناسی ارشد باشد.
در مورد افرادی که دارای مدرک کارشناسی ناپیوسته هستند، هر پنج سال از تاریخ مدرک کاردانی شان، معادل یک سال کارشناسی محسوب می‌شود.
براساس تبصره ۲ ماده ۷ قانون نظام مهندسی و کنترل ساختمان جدول کد رشته‌های مختلف و نوع پروانه اشتغال بکار(اعم از اصلی یا مرتبط) براساس عنوان مدرک تحصیلی دانشگاهی و آخرین مصوبات کمیسیون هم ارزی رشته‌ها از دفتر سازمان‌های مهندسی و امور بین‌الملل وزارت مسکن و شهرسازی به کلیه سازمان‌های نظام مهندسی ساختمان استان‌ها به شرح زیر ابلاغ شده که داوطلبان باید با تطبیق آن با مدرک خود اقدام به ثبت نام در آزمون نمایند. مدارک مجاز به شرکت آزمون نظام مهندسی به دو دسته کلی اصلی و مرتبط دسته بندی می‌شوند. مدارک دانشگاهی مورد قبول برای شرکت در رشته معماری عبارتند از :
• دبیری فنی معماری
• معماری سنتی
• مهندسی معماری – مرمت و احیای بناهای تاریخی
• معماری و تزئینات داخلی
بنابراین طبق ماده 6 قانون نظام مهندسی رشته های اصلی مهندسی شامل عمران، معماری، برق، شهرسازی، مکانیک، ترافیک و نقشه برداری می باشد. اما رشته های مرتبط هم می توانند در آزمون شرکت کنند و رشته مرتبط به رشته هایی گفته می شود که عنوان آن با رشته اصلی متفاوت بوده ولی محتوای علمی آموزشی آن ها با رشته های اصلی بیش از 70% در ارتباط باشد. به فارغ التحصيلان رشته هاي اصلي و مرتبط با مهندسي در يكي از رشته هاي زیر، پروانه اشتغال بكار تعلق مي گيرد:
رشته های اصلی: مهندسی معماري، تزئينات داخلي (فارغ التحصيلان دانشگاه علم و صنعت)، معماري (كاربردي- مهندسي عملي)، علمي و كاربردي معماري
رشته های مرتبط: دبیری فنی معماری، معماری سنتی، مرمت و احیای بناهای تاریخی، کارشناسی فن آوری معماری و اماکن ورزشی و
مدارک تحصیلی کاردانی فنی ساختمان: رشته های علمی کاربردی معماری، تکنولوژی معماری، فن آوری معماری، طراحی و نوسازی بافتهای فرسوده، طراحی معماری داخلی، طراحی معماری درونی، طراحی معماری بیرونی
کسانی که نام رشته آنها در این لیست نیست ولی رشته آنها مرتبط با یکی از 7 رشته اصلی است نیز می توانند مدارکشان را به کمیسون هم ارزی ارسال کنند و این کمیسیون بعد از بررسی مدارک مشخص می کند که داوطلبان با گذراندن چه دروسی می-توانند در کدام صلاحیت شرکت کنند. البته باید توجه داشت که جهت معرفی کسری واحدها توسط کمیسیون هم ارزی رشته ها، معدل کل تحصیلی برای دانشـگاه هـای دولتـی حـداقل ۱۴ و بـرای دانشگاه های آزاد اسلامی حداقل ۱۵ الزامی می باشد.
فهرست واحدهاي درسي مصوب كميسيون هم ارزي رشته هاي جهت تطبيق با رشته ها اصلي مهندسي و صدور پروانه اشتغال بكار مهندسي (و مرتبط با مهندسي) معماري مطابق پيوست 1 می باشد و كليه متقاضياني كه واحدهاي درسي را مطابق جدول گذرانيده اند، مي توانند با ارائه ريز نمرات تأييد شده از سوي دانشگاه محل تحصيل خود به دفتر سازمان هاي مهندسي و امور بين الملل، درخواست صدور يا تمديد پروانه اشتغال بكار مهندسي نمايند و در صورت وجود كسر واحد می توانند فقط پس از بررسي در كميسيون هم ارزي رشته ها و كسب نظر موافق كميسيون مذكور، جهت گذرانيدن كسر واحدها در يكي از دانشگاه هاي معتبر براي حداكثر ۴ درس معادل ۱۰ واحد اقدام نمايند.
جهت معرفي كسري واحدها توسط كميسيون هم ارزي رشته ها، معدل كل تحصيلي براي دانشگاه هاي دولتي حداقل ۱۴ و براي دانشگاه هاي آزاد اسلامي حداقل ۱۵ الزامي مي باشد.
برای ثبت نام در آزمون نظام مهندسی نیازی به عضویت در سازمان نظام مهندسی نیست اما پس از قبولی باید در سازمان نظام‌مهندسی، در شهر مربوطه عضو شوید.
همچنین داوطلبان آزمون نظام مهندسی باید دارای کارت پایان خدمت یا معافیت از خدمت سربازی باشند.
داوطلبان آزمون نظام مهندسی رشته معماری می توانند علاوه بر کارت ورود به جلسه آزمون نظام مهندسی، جزوات و یا مباحث مورد نیاز را همراه داشته باشند، چرا که این آزمون به صورت کتاب باز برگزار می شود. خاطر نشان می شود منابع آزمون نظام مهندسی هر دوره می تواند با انتشار اصلاحیه های مقررات ملی ساختمان، متفاوت از منابع دوره های قبل باشد.
حدنصاب قبولی در آزمونهای نظام‌مهندسی رشته معماری
هرکدام از آزمونهای نظارت و اجرای معماری شامل ۶۰ سوال تستی هستند و مدت پاسخ‌گویی به این سوال‌ها تاکنون ۱۵۰ دقیقه (۲ساعت و نیم) در نظر گرفته شده است.
در آزمون طراحی معماری یک یا دو سوال به‌صورت تشریحی مطرح می‌شود.
مدت زمان آزمون طراحی معماری ۴۸۰ دقیقه (۸ ساعت) است که همان‌طور که ذکر شد در روز جمعه و از صبح تا عصر برگزار می‌شود.
شرکت کنندگان آزمون ورود به حرفه مهندسان ۱۴۰۱ رشته معماری برای پذیرش نهایی و دریافت پروانه فعالیت خود 50% از نمره کل آزمون را کسب کنند، لذا باید مطالعه ای هدفمند داشته و مباحث مهم تر را با تمرکز بیشتری بررسی کنند.
نحوه محاسبه نمره در آزمونهای نظارت، اجرا و طراحی نظام‌مهندسی به این صورت است که در آزمونهای تستی (آزمون نظارت و اجرای معماری)، هر پاسخ اشتباه، یک‌سوم نمره منفی دارد و در آزمون طراحی، نمره‌دهی بر اساس بارم‌بندی که برای تکمیل و ارائه هر شیت نقشه در نظر گرفته می‌شود، محاسبه میگردد.
برای مثال ترسیم و تکمیل پلان زیرزمین ۱۰ نمره، ترسیم و تکمیل نقشه پلان همکف ۱۰ نمره و… دارد.
نمره منفی در آزمون طراحی معماری، بر اساس بارم هر شیت نقشه سنجیده می‌شود.
نکته‌ای که باید به آن توجه کنید این است که داوطلب بایستی در پایان آزمون، دفترچه آزمون را به‌همراه پاسخنامه تحویل مسئولین برگزاری آزمون دهد.
صلاحیت آزمون نظام مهندسی رشته معماری
منظور از صلاحیت در آزمون نظام‌مهندسی، داشتن تخصص و گرایش در آن رشته می‌باشد. به طور کلی، رشته های نظام مهندسی شامل سه صلاحیت نظارت، طراحی و اجرا است.
مهندس ناظر ساختمان کیست؟
در صلاحیت نظارت، مهندسی ناظر بر عملیات اجرایی ساختمان ” نظارت مستمر” دارد. مهندس ناظر باید قبل از پذیرش مسئولیت سنگین حرفه نظارت، آموخته های آکادمیک خود را با تجربه کاری ترکیب کند. همینطور با تسلط یافتن نسبت به اصول فنی و مقررات ملی ساختمان و یادگیری مهارت مستندنگاری، اقدام به پذیرش این حرفه خطیر کند و خدمات ساختمانی را به جامعه ارائه دهد.
مهندس طراح ساختمان کیست؟
در صلاحیت طراحی، یک مهندس طراح باید بتواند با تکیه بر اصول و ضوابط و چهارچوب‌هایی که وجود دارد و همچنین با توجه به نیاز و خواسته کارفرما و مالک طرحی مناسب ارائه دهد و در طول این مسیر وظایفی بر عهده طراح است که باید به آنها توجه شود.
تهیه تمامی نقشه‌های فاز یک(طراحی) و فاز دو(اجرایی) و کلیه مراحل جهت صدور پروانه ساختمان بر عهده تیم طراحی خواهد بود. علاوه بر آن آماده کردن مدارک و مستندات فنی و اجرایی و کلیه مدارک برای انجام مراحل بازبینی و گرفتن مهر تایید به عهده تیم طراحی است.
چنانچه لازم باشد اصلاحاتی بر روی طرح و نقشه‌ها اعمال شود و یا نیاز به توضیحاتی بر روی طرح داده شود، مهندس طراح ساختمان موظف به حضور در شهرداری و یا منطقه مربوطه می‌باشد تا در نهایت تایید و امضای کار را از شهرداری بگیرد.
تمامی نقشه‌های طراحی شده باید قابلیت اجرایی شدن را داشته باشند که این خود یکی دیگر از مسئولیت‌هایی است که طراح موظف به رعایت آن می‌باشد.
وظایف مهندس دارای صلاحیت اجرا :
در تعریف صلاحیت اجرا می توان به این نکته اشاره کرد که عملیات اجرایی ساختمان باید به صورت انحصاری توسط مهندس مجری ساختمان که دارای صلاحیت اجرای سازمان نظام مهندسی است، انجام شود. مجری نماینده فنی کارفرما در اجرای ساختمان است و در تمامی مراحل اجرای کار به ناظر یا ناظران باید پاسخگو باشد. کلیه عملیات اجایی ساختمان توسط اشخاص حقیقی و دفاتر مهندسی به عنوان مجری طبق دستورالعمل های وزارت راه و شهرسازی و سازمان نظام مهندسی ساختمان انجام گیرد.
مجری ساختمان، مسئولیت کنترل و صحت انجام کلیه عملیات اجرای ساختمان، رعایت مقررات ملی ساختمان، ضوابط و مقررات شهرسازی و نقشه های مصوب مرجع صدور پروانه را بر عهده دارد.
معرفی منابع آزمون نظام مهندسی معماری رشته معماری (طراحی)
• مبحث سوم حفاظت ساختمانها در مقابل حريق ۱۳۹۵
• مبحث چهارم (الزامات عمومي ساختمان) – ۱۳۹۶
• مبحث پانزدهم (آسانسورها و پلکان برقي)، (فقط ضوابط مربوط به طراحي) – ۱۳۹۲
• مبحث هجدهم (عايق‌بندي و تنظيم صدا) – ۱۳۹۶
• مبحث نوزدهم (صرفه‌جوئي در مصرف انرژي – 1399
• مباني طراحي معماري *
• جزئيات اجرائي ساختمان *
• ضوابط و مقررات شهرسازي و معماري براي افراد دارای معلوليت – ویرایش سوم ۱۳۹۹
*براي موارد ذكر شده منابع معتبر علمی و حرفه ای مورد نظر بوده و منبع خاصي معرفي نمي‌گردد.• تذكر۱: منظور از مباحث، مباحث مقررات ملّي ساختمان ميباشد.
• تذكر۲: در صورت تناقض بين مباحث مقررات ملّي ساختمان و ساير مدارك فني و يا كتاب‌هاي راهنماي مباحث، مباحث مقررات ملّي ساختمان ملاك عمل خواهد بود.
• تذكر۳: به غير از ويرايش‌هاي ياد شده در مباحث مقررات ملّي ساختمان اشاره شده در موارد فوق، براي ساير مدارك و منابع فني اعلام شده آخرين نسخه معتبر ملاك عمل خواهد بود.
معرفی منابع آزمون نظام مهندسی معماری رشته معماری (نظارت)
• قانون نظام مهندسي و كنترل ساختمان و آئين‌نامه‌هاي اجرائي آن (۱۳۹۰) و تصويب نامه شماره ۱۶۰۲۷۷/ت۵۲۶۶۰ ه مورخ ۹۴/۱۲/۰۵ هيات وزيران در مورد اصلاح موادي از آئين‌نامه اجرايي قانون و نظامنامه رفتار حرفه ای اخلاقی در مهندسی ساختمان (مندرج در همين وب‌سايت)
• مبحث دوم (نظامات اداري)(۱۳۸۴)
• مبحث سوم حفاظت ساختمانها در مقابل حريق (۱۳۹۵) –
• مبحث چهارم( الزامات عمومي ساختمان)(۱۳۹۶)
• مبحث پنجم (مصالح و فرآورده‌هاي ساختماني) (۱۳۹۶)
• مبحث هفتم (ژئوتکنیک و مهندسی پی) – (۱۴۰۰) –
• مبحث هشتم (طرح و اجراي ساختمانهاي با مصالح بنايي) ( ۱۳۹۸)
• مبحث نهم ( طرح و اجراي ساختمانهاي بتن‌آرمه ) – (۱۳۹۹) –
• مبحث دهم ( طرح و اجراي ساختمانهاي فولادي ) (۱۳۹۲) –
• مبحث يازدهم (اجراي صنعتي ساختمان ها) – (۱۴۰۰) –
• مبحث دوازدهم (ايمني و حفاظت كار در حين اجرا) – (۱۳۹۲)
• مبحث سيزدهم (طرح و اجرای تأسیسات برقی ساختمان ها) – (۱۳۹۵) –
• مبحث چهاردهم (تأسیسات مکانیکی) – (۱۳۹۶) –
• مبحث پانزدهم (آسانسورها و پلکان برقي) (۱۳۹۲)
• مبحث شانزدهم (تأسیسات بهداشتی) – (۱۳۹۶)
• مبحث هفدهم (لوله کشی گاز طبیعی) – (۱۳۸۹) –
• مبحث هجدهم ( عايق‌بندي و تنظيم صدا) (۱۳۹۶ )
• مبحث نوزدهم (صرفه‌جوئي در مصرف انرژي ) – (۱۳۹۹)
• مبحث بيستم (علائم و تابلوها) (۱۳۹۶)
• مبحث بيست و يكم (پدافند غير عامل) (۱۳۹۵)
• مبحث بيست و دوم (مراقبت و نگهداري از ساختمانها) (۱۳۹۲)
• راهنماي جوش و اتصالات جوشي در ساختمانهاي فولادي (بخش هاي نظارت و اجرا)(۱۳۹۰)
• پیوست ششم آئین‌نامه طراحي ساختمانها در برابر زلزله استاندارد ۲۸۰۰ (ويرايش چهارم) (طراحی لرزه‌ای و اجرای اجزای غیرسازه‌ای معماری)
• گودبرداری، پی سازی و سازه‌های نگهبان *
• روش‌ها و مسائل اجرايي ساخت و ساز در مراحل مختلف و نقشه‌های جزئیات اجرایی ساختمانها *
• مقررات، قوانین و ضوابط حقوقی و انتظامی مرتبط با ساخت و سازها *
• قراردادها و شرایط عمومی و خصوصی مرتبط با انواع قراردادها و پیمان‌ها
* براي موارد ذكر شده منابع معتبر علمی و حرفه ای مورد نظر بوده و منبع خاصي معرفي نمي‌گردد.
تذكر۱: منظور از مباحث، مباحث مقررات ملّي ساختمان ميباشد.
تذكر۲: در صورت تناقض بين مباحث مقررات ملّي ساختمان و ساير مدارك فني و يا كتاب‌هاي راهنماي مباحث، مباحث مقررات ملّي ساختمان ملاك عمل خواهد بود.
تذكر۳: به غير از ويرايش‌هاي ياد شده در مباحث مقررات ملّي ساختمان اشاره شده در فوق، براي ساير مدارك و منابع فني اعلام شده آخرين نسخه معتبر ملاك عمل خواهد بود.
معرفی منابع آزمون نظام مهندسی معماری رشته معماری (اجرا)
• قانون نظام مهندسي و كنترل ساختمان و آئين‌نامه‌هاي اجرائي آن (۱۳۹۰) و تصويب نامه شماره ۱۶۰۲۷۷/ت۵۲۶۶۰ ه مورخ ۹۴/۱۲/۰۵ هيات وزيران در مورد اصلاح موادي از آئين‌نامه اجرايي قانون و نظامنامه رفتار حرفه ای اخلاقی در مهندسی ساختمان (مندرج در همين وب‌سايت)
• مبحث دوم ( نظامات اداري) – (۱۳۸۴)
• مبحث سوم حفاظت ساختمانها در مقابل حريق (۱۳۹۵) –
• مبحث چهارم( الزامات عمومي ساختمان) – (۱۳۹۶)
• مبحث پنجم (مصالح و فرآورده‌هاي ساختماني) – (۱۳۹۶)
• مبحث هفتم (ژئوتکنیک و مهندسی پی) – (۱۴۰۰) –
• مبحث هشتم (طرح و اجراي ساختمانهاي با مصالح بنايي) ( ۱۳۹۸)
• مبحث نهم ( طرح و اجراي ساختمانهاي بتن‌آرمه ) – (۱۳۹۹) –
• مبحث دهم ( طرح و اجراي ساختمانهاي فولادي ) (۱۳۹۲) –
• مبحث يازدهم (اجراي صنعتي ساختمان ها) – (۱۴۰۰) –
• مبحث دوازدهم (ايمني و حفاظت كار در حين اجرا) – (۱۳۹۲)
• مبحث سيزدهم (طرح و اجرای تأسیسات برقی ساختمان ها) – (۱۳۹۵) –
• مبحث چهاردهم (تأسیسات مکانیکی) – (۱۳۹۶) –
• مبحث پانزدهم (آسانسورها و پلکان برقي)، (فقط ضوابط مربوط به معماری) – (۱۳۹۲)
• مبحث شانزدهم (تأسیسات بهداشتی) – (۱۳۹۶)
• مبحث هفدهم (لوله کشی گاز طبیعی) – (۱۳۸۹) –
• مبحث هجدهم ( عايق‌بندي و تنظيم صدا)- (۱۳۹۶ )
• مبحث نوزدهم (صرفه‌جوئي در مصرف انرژي ) – (۱۳۹۹)
• مبحث بيستم (علائم و تابلوها) (۱۳۹۶)
• مبحث بيست و يكم (پدافند غير عامل) (۱۳۹۵)
• مبحث بيست و دوم (مراقبت و نگهداري از ساختمانها) (۱۳۹۲)
• راهنماي جوش و اتصالات جوشي در ساختمانهاي فولادي (بخش‌هاي نظارت و اجرا) – ۱۳۹۰
• پیوست ششم آئین‌نامه طراحي ساختمانها در برابر زلزله استاندارد ۲۸۰۰ (ويرايش چهارم) (طراحی لرزه‌ای و اجرای اجزای غیرسازه‌ای معماری)
• گودبرداري، پی سازی و سازه‌هاي نگهبان *
• ماشین‌آلات ساختمانی و آشنایی با نحوه عملکرد، بهره‌برداری و نگهداری آنها*
• روش‌ها و مسائل اجرايي ساخت و ساز در مراحل مختلف و نقشه‌های جزئیات اجرایی ساختمان*
• ضوابط و مقررات مربوط به نظام فني و اجرائي کشور*
• مقررات، قوانين و ضوابط حقوقي و انتظامي مرتبط با ساخت ساز و امور قراردادها *
• قوانين مرتبط با صنعت بيمه و ماليات و کار*
• قراردادها و شرایط عمومی و خصوصی مرتبط با انواع قرارداد و پیمان‌ها
• مدیریت ساخت و نظام برنامه‌ریزی و کنترل پروژه*
* براي موارد ذكر شده منابع معتبر علمی و حرفه ای مورد نظر بوده و منبع خاصي معرفي نمي‌گردد.
• تذكر۱: منظور از مباحث، مباحث مقررات ملّي ساختمان ميباشد.
• تذكر۲: در صورت تناقض بين مباحث مقررات ملّي ساختمان و ساير مدارك فني و يا كتاب‌هاي راهنماي مباحث، مباحث مقررات ملّي ساختمان ملاك عمل خواهد بود.
• تذكر۳: به غير از ويرايش‌هاي ياد شده در مباحث مقررات ملّي ساختمان اشاره شده در فوق، براي ساير مدارك و منابع فني اعلام شده آخرين نسخه معتبر ملاك عمل خواهد بود.
منابع ذکر شده بر اساس اطلاعیه منتشر شده برای آزمون 1401 بوده و در صورت انتشار هر گونه اصلاحیه این مقاله بروزرسانی شده و در سایت قدم یار اطلاع رسانی خواهد شد.
در ادامه سوالات و پاسخنامه تمامی آزمونهای برگزار شده نظام مهندسی رشته معماری در کلیه صلاحیت ها برای رایگان ارائه میگردد :
