شیوه های ترجمه ی تخصصی برای دانشجویان
مهم‌ترین هدف ترجمه، درک راحت‌تر دانشجویان از پیام و مفهوم متن ترجمه شده می‌باشد، شاید ترجمه تک تک کلمات و جای دادن آن در متن ایده مناسبی نباشد. در این مقاله که به قلم نویسندگان قدم یار به سرپرستی مهندس فرشاد مارچینی گردآوری شده است، سعی می‌شود به صورت خلاصه و با زبانی ساده در رابطه با ترجمه تخصصی جهت استفاده دانشجویان گرامی ارائه گردد.
رویکردهای گوناگونی در ترجمه، بین مترجمان وجود دارد و ممکن است هنوز هم بین همه این روش‌ها نتوان بهترین روش را پیدا کرد. ولی مهم‌ترین هدف ترجمه، درک راحت‌تر دانشجویان از پیام و مفهوم متن ترجمه شده می‌باشد، شاید ترجمه تک تک کلمات و جای دادن آن در متن ایده مناسبی نباشد.
بهترین شیوه‌ها جهت ترجمه تخصصی
ترجمه تخصصی (Scientific translation)، با ترجمه‌ی علمی که در واقع به کسی که کار ترجمه تخصصی را انجام می‌دهد، گفته می‌شود، مترادف است. مترجمان تخصصی باید به رشته تخصصی خود و زبان کاملاً مسلط باشند. مترجم متخصص به کسی گفته می‌شود که در دوره‌های تخصصی شرکت نموده و بتواند متنی را ترجمه کند و به صورت حرفه‌ای آن را به زبان اصلی برگرداند. مترجمان می‌بایست زمانی که در حال ترجمه‌ی متنی تخصصی از یک رشته می‌باشند، با متخصصان آن رشته در ارتباط باشند.
شیوه‌های فنی در ترجمه تخصصی
شفافیت و واضحی در ترجمه تخصصی
اولین تکنیک یا روش فنی ترجمه تخصصی انتقال مطالب و مفاهیم از منابع، به صورت روشن و شفاف می‌باشد. ترجمه‌ی متخصص در متن نباید همراه با ابهام باشد، زیرا باعث دور شدن متن ترجمه شده از منظور اصلی می‌شود.
فاصله از اشتباهات منبع
عواملی از جمله اشتباه در جداول و نمودارها و یکنواخت نبودن اعداد و ایرادات املایی که در ترجمه‌ی متن مشخص می‌شود، ممکن است موجب به وجود آمدن برخی اشتباهات در متن تخصصی شوند. لحاظ کردن متن اشتباه و برطرف کردن خطا از شیوه‌های فنی ترجمه تخصصی می‌باشد که می‌بایست در پاورقی این ایرادات بیان شود.
جایگزینی ساختار معانی
هر زبان گرامر، دستور و … مخصوص به خود را دارد و این گوناگونی موجب تفاوت‌هایی در ترجمه می‌شود و در برخی مواقع بهتر است معانی جملات به صورت کامل بیان شود. برای مثال در ترجمه‌ی متون آلمانی یا روسی می‌توان جایگزین مناسبی برای جملات پیچیده و مبهم پیدا کرد که ارتباطشان با هم مفهوم را بیان می‌کند و با این روش مفهوم روشن و بهتری به دانشجویان منتقل می‌شود.
به روز کردن روش فنی ترجمه تخصصی
مترجم جهت داشتن ترجمه‌ای بی‌نقص می‌بایست به اندازه کافی بر روی ژورنال‌ها و مقاله‌های تخصصی و دستاوردهای علمی مطالعه داشته باشد و می‌بایست مهارت خود را دائماً با مطالعه منابع به روز نگه دارد. مترجمی که از وقایع علمی حوزه تخصصی خود، تجربه و شناخت لازم را داشته باشد، در ترجمه‌ی متون موفق‌تر خواهد بود.
اشتباه در اعداد و ارقام
در متون تخصصی از اعداد و ارقام نیز استفاده می‌شود، در صورتی که این اعداد و ارقام اشتباه وارد شوند، در ترجمه مشکلاتی به وجود می‌آید. بهتر است بدانید این موضوع از اصلی‌ترین روش‌های فنی ترجمه تخصصی می‌باشد. لازم است به این نکات برای داشتن متنی با ترجمه بهتر توجه شود.
باز خوانی ترجمه
دوباره خوانی متن ترجمه شده بعد از تمام شدن ترجمه، می‌بایست توسط خود مترجم و یا همکار وی انجام شود. این کار موجب برطرف سازی خطاها و ایرادات ترجمه می‌شود. بازخوانی ترجمه سبب واضح‌تر شدن بیشتر متن ترجمه و رفع ابهامات به وجود آمده در متن می‌شود.
توجه: هر روزه علم و دانش در حال رشد و توسعه می‌باشد و ترجمه تخصصی هم به همان صورت، با پیشرفت علم در حال پیشرفت می‌باشد. مترجم تخصصی مهارت و کنترل کافی بر ترجمه‌ی رشته‌های تخصصی خود را دارد.
نکات مهم در ترجمه حرفه‌ای
1: درک مطلب
ابتدا مطمئن شوید معنی و مفهوم متن را به درستی درک کرده‌اید و می‌دانید چگونه این مفاهیم را منتقل کنید و یا به نوشتن آن بپردازید.
۲: شناخت مخاطب
بهتر است بدانید مخاطب شما چه کسانی هستند. ترجمه متون شما نیاز به چه ادبیاتی دارد؟ با توجه به نیاز و شناخت مخاطب خود به ترجمه بپردازید.
۳: ترجمه جمله به جمله
ابتدا جمله اول متن را بخوانید و آن را درک کنید و بعد کلماتی که باید بررسی شوند را جدا کنید. در نظر داشته باشید که شاید کلمات طوری که شما فکر می‌کنید معنی ندهند، پس بدانید بررسی همه موارد ضروری می‌باشد و اکثر مواقع درست‌ترین معنی اولین معنی که به ذهن شما می‌آید ممکن است نباشد.
۴: ترجمه نکردن کلمه به کلمه
نوشتن کلمات در کنار هم از اهمیت کمتری نسبت به درک مطلب برخوردار می‌باشد. کاملاً عادی می‌باشد که بعضی کلمات در یک زبان در کنار هم معنی دارند، اما قرارگیری آن به همان صورت در زبانی دیگر معنی نداشته باشد. درک کامل معنی جملات، از اهمیت ویژه ای برخوردار می‌باشد.
۵: استفاده از ترجمه گوگل
بهتر است از ترجمه گوگل استفاده کنید و از آن کمک بگیرید اما به آن وابسته نشوید، زیرا این مترجم فقط می‌تواند برخی مواقع در درک بعضی از واژه‌ها و یا پیدا کردن معادل فارسی آن به شما کمک کند، ولی در ساختن جملات روان در زبان فارسی عاجز می‌باشد.
۶: تقویت گرامر خود
در زبان‌ها بیان زمان از اهمیت ویژه ای برخوردار می باشد. نوشتن اینکه اتفاقی “افتاده است” با “افتاده بود” بسیار متفاوت می باشد. با پیدا کردن معادل های فارسی در نوشتن آنها تفاوت قائل شوید.
۷: تقویت زبان فارسی
متن باید به گونه ای روان و قابل فهم باشد، که این مسئله از اهمیت بسیاری برخوردار است و اگر این نکته رعایت نشود محتوا ارزش خود را از دست می دهد.
۸: تحقیق کنید
حین ترجمه، با برخی واژه ها مواجه می شویم که معنی مشخصی در واژه‌نامه ندارند و یا به ما معنی دقیقی نمی دهند و نمی توان بدون اطمینان کافی از مطلب گذشت پس بهتر است از مترجم های دیگر و یا جستجو در اینترنت، معنی واژه را دریابیم.
