چهار چوب مقاله و قواعد مقاله نویسی
تحقیق و پژوهش از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است و به‌جرئت می‌توان گفت که همه پیشرفت‌های علمی صنعتی پژوهشی تکنولوژی و جامعه‌شناسی بر پایه تحقیق و پژوهش استوار است. اصلی‌ترین و مهم‌ترین شیوه ارائه نتایج یک مطالعه و تحقیق، تهیه مقاله پژوهشی است و محققی درصحنه تولید و انتشار علمی موفق است که بتواند نتایج پژوهش خود را در مجلات معتبر پژوهشی به چاپ برساند.
ازآنجاکه نوشتن صحیح و مناسب یک مقاله یک رکن اساسی برای چاپ مقالات علمی می‌باشد، در اینجا سعی شده است که به بررسی روش‌های صحیح نگارش مقالات پژوهشی پرداخته شود. به‌طورکلی هر مقاله پژوهشی شامل اجزای اصلی زیر است:
عنوان
نام نویسنده یا نویسندگان
اطلاعات تماس
چکیده
واژگان کلیدی
مقدمه
مبانی نظری تحقیق
روش تحقیق
یافته‌های تحقیق
بحث و نتیجه‌گیری
فهرست منابع
عنوان مقاله
1) اولین بخش یک مقاله عنوان است که باید اشتراکاتی با موضوع اصلی تحقیق داشته باشد و به شکلی جذاب جمله‌بندی شده باشد. نکات زیر در انتخاب عنوان مقاله قابل‌توجه هستند:
2) عنوان مقاله حتی‌الامکان باید دقیق و رسا بوده و از به کار بردن اصطلاحات ناآشنا یا اختصاری خودداری شود.
3) عنوان مقاله حتی‌الامکان باید جمله خاصی باشد که نکات اصلی و عمده موضوع را در برداشته باشد.
4) به‌طورمعمول (نه همیشه) و در نام‌گذاری اکثر تحقیق‌ها این نکات در نظر گرفته می‌شود: چه چیزی را می‌خواهیم بررسی کنیم، در چه جامعه‌ای، در کجا و در چه زمانی. مثلاً عنوان یک مقاله می‌تواند این باشد: بررسی رابطه سطح سواد مادران و تغذیه کودکان در شهر تهران سال 1386
5) عنوان باید «فاقد پیش‌داوری» باشد. به‌عنوان‌مثال، انتخاب این عنوان برای یک مقاله، مناسب به نظر نمی‌رسد: بررسی علل بی‌علاقگی رانندگان نسبت به بستن کمربند ایمنی!
6) اگر کلماتی در توصیف ویژگی مطالعه شما نقش کلیدی دارند حتماً در عنوان خود آن را بگنجانید. مثل مطالعه آینده‌نگر مطالعه دوسویه کور یا مطالعه تصادفی شده
7) هیچ‌گاه نباید در عنوان مقاله نتیجه پژوهش را به‌صورت ثابت‌شده ذکر نمود.
نویسندگان و آدرس‌ها
اسامی نویسندگان و همکارانی که در مطالعه شرکت داشته‌اند باید به‌طور کامل ذکر شود. همچنین نویسنده اصلی که مسئول ارتباط با خوانندگان است باید مشخص‌شده و آدرس کامل و شماره تلفن وی در اختیار خوانندگان قرار گیرد.
چکیده تحقیق
چکیده پس از عنوان بیشتر از سایر بخش‌های یک مقاله خوانده می‌شود و در چکیده قسمت‌های مختلف مقاله شامل مقدمه، اهداف، روش‌ها و نتایج تحقیق به‌صورت خلاصه ذکر می‌شود. متن بسیاری از مقاله‌ها به‌طور کامل در دسترس ما نیست و گاهی فرصت برای خواندن تمام مقاله نداریم و ازاین‌رو چکیده مقاله اهمیت زیادی دارد. در اکثر مجلات تعداد کلمات چکیده 150 تا 250 کلمه محدود است.
واژگان کلیدی
چند واژه کلیدی که از اهمیت زیادی در مطالعه برخوردارند، در این قسمت ذکر می‌شود. ضمن این‌که با ذکر واژه‌های کلیدی در سایتهای علمی می‌توان به دنبال مقاله نیز گشت. به‌طورمعمول تعداد این واژه‌ها حدود 6-5 کلمه در نظر گرفته می‌شود.
مقدمه
مقدمه یک مقاله پژوهشی ضمن بیان مسئله و تشریح موضوع به آن مسئله پاسخ می‌دهد که ارزش مطالعه حاضر برای انجام آنچه بوده است. در حقیقت بامطالعه مقدمه یک مقاله پژوهشی، خواننده با مسئله تحقیق آشنا شده و ضرورت انجام پژوهش را درک می‌کند. متن مقدمه باید روان باشد و حتی‌الامکان به‌صورت خلاصه و حداکثر در 2 صفحه تایپ شود.
مبانی نظری تحقیق
ادبیات تحقیق یا مبانی نظری، به تشریح مفاهیم، تعاریف و تاریخچه موضوع تحقیق می‌پردازد. نویسنده مقاله باید بر ادبیات تحقیق مسلط بوده و مبانی نظری موضوع تحقیق خود را به‌طور مختصر ولی کاربردی بیان نماید. مبانی نظری تحقیق باید با استناد و ارجاع علمی آورده شود. یک مقاله خوب باید بخش مبانی نظری قابل قبولی داشته باشد.
روش تحقیق
در این قسمت از مقاله چگونگی و روش انجام پژوهش توضیح داده می‌شود. همچنین نمونه‌های موردبررسی، چگونگی نمونه‌گیری، جامعه هدف، مراحل اجرائی پژوهش و نحوه تجزیه‌وتحلیل داده‌ها ذکر می‌شود. در این قسمت در مورد تغییر بیشتر بحث شده و روش اندازه‌گیری و میزان دقت و چگونگی کنترل آن‌ها بیان می‌شود.
یافته‌های تحقیق
در این قسمت نتایج به‌دست‌آمده از پژوهش ذکر می‌شود. نتایجی کلیدی مطالعه باید با کلمات روان و دقیق و بدون بزرگ‌نمایی ذکر شود. از روش‌های مختلفی برای ارائه نتایج استفاده می‌شود. استفاده از اعداد، جداول و نمودارها کمک ارزنده‌ای به ارائه مطلب به‌طور ساده‌تر می‌نماید اما لازم است داده‌های جداول و نمودارها به‌طور کامل تشریح شده و مورد تجزیه‌وتحلیل قرار گیرند. در مواردی که از روش‌ها و آزمونهای آماری برای بررسی نتایج و تحلیل داده‌ها استفاده‌شده باشد، باید نوع آن نیز ذکر شود.
بحث و نتیجه‌گیری
در این قسمت به تفسیر نتایج ارائه‌شده می‌پردازیم. همچنین می‌توان به مقایسه نتایج به‌دست‌آمده از مطالعه حاضر با نتایج سایر مطالعه‌ها پرداخت و با توجه به مجموعه شواهد نتیجه‌گیری نمود. در صورت لزوم می‌توان پیشنهادهایی برای انجام مطالعات بهتر و کامل‌تر در آینده ارائه داد.
فهرست منابع
در پایان لازم است کلیه منابعی که در تحقیق مورداستفاده قرارگرفته‌اند، به شیوه‌ای مطلوب ذکر شوند. شیوه نگارش منابع در نشریات مختلف متفاوت است و بهتر است از راهنمایی این نشریات و شرایط نگارش مقالات کمک بگیریم.
چند نکته اساسی در ارسال مقالات به نشریات علمی
به یاد داشته باشید که قبل از ارسال چکیده مقاله خود به یک مجله، ابتدا فرم نحوه نگارش مقاله را از آن مجله دریافت نموده و چکیده خود را در قالب آن فرم تهیه و تایپ نمایید (به‌عنوان‌مثال تعداد کلمات، فونت، تعداد خطوط، فاصله خطوط از کناره‌های صفحه و…)
دلایل عدم پذیرش چکیده یک مقاله در نشریات علمی
1) ابهام در موضوع مقاله و وجود تعداد زیاد مقالات مشابه پیشین
2) عدم تبیین زمینه اصلی تحقیق
3) نمونه‌گیری نامناسب
4) عدم رعایت اصول مقاله‌نویسی موردنظر نشریه
5) عدم ذکر صحیح ارقام آماری
6) فقدان بحث و پرداختن به نتایج
7) چکیده‌های خیلی کوتاه و خیلی زیاد
8) بی‌دقتی در تهیه متن (غلط تایپی، اشتباهات متن)
9) عدم ارتباط موضوع مقاله با رویکرد نشریه
منبع:e-modiran
