Statement of Purpose یا انگیزه نامه اصلی ترین قسمت پذیرش دانشجو می باشد که این نامه شامل دلایل و انگیزه وی از تحصیل در دانشگاه مد نظر می باشد که به کمیته مسئول پذیرش در دانشگاه نشان می دهد. در این مقاله که به قلم نویسندگان قدم‌یار به سرپرستی مهندس فرشاد مارچینی گردآوری شده است، سعی می‌شود به صورت خلاصه و با زبانی ساده در رابطه با انگیزه نامه (SOP) جهت استفاده دانشجویان گرامی ارائه گردد.

انگیزه نامه (SOP)

Statement of Purpose یا انگیزه نامه اصلی ترین قسمت پذیرش دانشجویان می باشد. این نامه شامل دلایل و انگیزه‌ی وی از تحصیل در دانشگاه مدنظر می‌باشد که به کمیته مسئول پذیرش در دانشگاه نشان می دهد شما چه کسی هستید؟ چه عواملی بر روی مسیرتان مؤثر بوده‌اند؟ هدف حرفه‌ای شما چیست؟ به چه چیزهایی در تحصیل علاقه دارید؟

دانشجویانی که متقاضی تحصیل در خارج از کشور هستند، می بایست مراحل زیادی را پشت سر بگذارنند.

این مراحل عبارتند از:
1.  انتخاب کشور
2.  زبان
3.  آماده سازی علمی
4.  انتخاب رشته و دانشگاه
5.  تهیه مدارک
6.  تکمیل فرم پذیرش
7.  ارسال مدارک و پیگری
8.  اقدام برای اخذ ویزا (در صورت پذیرش)
تهیه مدارک یکی از مهم‌ترین مراحل دریافت پذیرش می باشد که اگر این مرحله دچار نقصی شود باعث عدم پذیرش دانشجویان می گردد.

مدارک الزامی جهت پذیرش دانشجویان:

1.  ریز نمرات و دانشنامه نهایی آخرین مقطع تحصیلی
2.  توصیه نامه از اساتید معتبر دانشگاهی
3.  رزومه تحصیلی
4.  انگیزه نامه
5.  پروپوزال (مخصوص رشته دکتری)
6.  پورتفولیو (مخصوص رشته‌های هنر)

انگیزه نامه چیست؟

انگیزه نامه به نام‌های مختلف Statement Of Purpose ،Cover Letter ،Letter Of Intent یا Autobiographical Statement شناخته می‌شود. از معمول ترین نام های انگیزه نامه SOP   می باشد.
انگیزه نامه تأثیر فراوانی در پذیرش یا عدم پذیرش دانشجویان دارد، علاوه بر ارائه مدارک و مستندات به کمیته‌های تصمیم‌گیری، یک انگیزه نامه خوب هم باید ارائه دهند، زیرا مدارک و مستندات بیان کننده گذشته تحصیلی می باشد اما انگیزه نامه هدف از تحصیل در خارج و عواملی که باعث شده دانشجویان این مسیر را برای آینده خود انتخاب کنند را نشان می‌دهد.
انگیزه نامه دانشجویان متقاضی در اختیار استادان عالی رتبه قرار داده می شود. معمولاً یک گروه پنج نفره از این استادان در اتاقی در بسته به بررسی و خواندن انگیزه نامه ها می‌پردازند.
اساتید بعد از خواندن انگیزه نامه ها تعداد کمی از آن را انتخاب می‌کنند و احتمالاً این تصمیم‌گیری بر آینده دانشجویان بسیار مؤثر خواهد بود. بنابراین متقاضیان می‌بایست انگیزه نامه‌ای قوی بنویسند که کاملاً تاثیرگذار باشد تا بتوانند مورد پذیرش قرار بگیرند. البته دانشجویان باید در نظر داشته باشند در این گزینش هیچ تمایز روابطی بین افراد وجود ندارد، زیرا اساتید هیچ شناختی از مخاطبان ندارند و تنها از روی خواندن انگیزه نامه اقدام به انتخاب دانشجویان می‌کنند.

نحوه نگارش صحیح انگیزه نامه

انگیزه نامه های مختلفی در وب وجود دارد اما بهتر می‌باشد با در نظر گرفتن مواردی که در بالا بیان شد دانشجویان انگیزه نامه ای منحصر به فرد بنویسند، زیرا دانشجویان اهداف و گذشته گوناگونی دارند. بهتر است به زبان انگلیسی مسلط باشند زیرا انگیزه نامه را باید به زبان انگلیسی و به صورت سلیس و روان و بدون به کارگیری لغات سخت نگارش کنند.

پاراگرافهای انگیزه نامه

اصولا انگیزه نامه در چهار پاراگراف نوشته می‌شود که به صورت مختصر به بررسی این موضوع می‌پردازیم:

دانشجویان متقاضی می‌بایست در پاراگراف اول توضیحی کوتاه در رابطه با خود، سوابقه‌شان، علایق علمی و اهدافشان در آینده دهند.
در پاراگراف دوم دانشجویان متقاضی می‌بایست در رابطه با سوابق تحصیلی خود توضیحی دهند. هدف اصلی از نگارش این پاراگراف، بیان بنیه علمی دانشجویان در زمینه تحصیل آن‌ها می باشد و هر چه دانشجویان دوران تحصیلی قوی‌تری داشته باشند، می‌توانند نظر هیئت پذیرش را بیشتر به خود جلب کنند. اگر دانشجویان از ابتدای دوره تحصیلی خود را قوی نشان نداده باشند، می‌توانند روند پیشرفت خود در معدل و گذراندن دروس با موفقیت در ترم‌های بعد را ملاک نوشتن این بخش قرار دهند. هدف هیئت پذیرش، شناخت موفقیت های دانشجویان می‌باشد تا بداند که آیا دانشجویان در دوران تحصیل فردی موفق بوده‌اند یا خیر! بهتر است اگر تجربه مرتبط با رشته درخواستی خود دارید آن را بیان کنند.

در پاراگراف سوم انگیزه نامه دانشجویان باید اهداف حرفه‌ای خود را بیان کنند. البته این پاراگراف بیان کننده این است که دانشجویان در جریان وظایفی که باید در آینده بر عهده بگیرند می باشد. این بخش نشان می‌دهد که دانشجویان متقاضی انگیزه محور هستند و هدف آن‌ها پرداختن به تحصیل در خارج می باشد.
در پاراگراف چهارم انگیزه نامه باید موضوع مورد علاقه دانشجویان متقاضی بیان شود. بهتر است دانشجویان متقاضی در این بخش اطلاعات خود را در ارتباط با عنوان دروسی که در رشته مورد نظرش باید اخذ کنند و بگذرانند را بیان کنند. آگاهی خود را از زمینه‌های پژوهشی در ارتباط با رشته بیان کنند. در صورتی که دانشجویان علایق خود را نسبت به رشته بیان می کنند، می بایست ربط آن را با برنامه‌ها و عناوین دروس آن رشته بیان کنند. دانشجویان می‌بایست در پایان این پارگراف از کسانی که جهت خواندن انگیزه نامه زمان صرف کرده اند تشکر نمایند.
برای شروع بهتر است دانشجویان از یادداشت برداری استفاده کنند و پس از شروع به کار و نوشتن انگیزه نامه اولیه، آن را بارها مطالعه و ویرایش نمایند.

مواردی که دانشجویان باید در نوشتن انگیزه نامه رعایت کنند: 

1.  بیان کردن انتخاب دانشگاه به صورت واضح و جامع.
2.  بازخوانی انگیزه نامه توسط افراد دیگر به خصوص افرادی که در این زمینه تجربه و آگاهی بالایی دارند.
3.  بهتر است شایستگی خود را برای اخذ پذیرش اثبات کنید.
4.  از نوشتن مطالبی که برای هئیت پذیرش اهمیتی ندارند خودداری کنید.
5.  از بیان فعالیت‌های نامرتبط که برای هیئت پذیرش ناخوشایند می‌باشد، خوداری نمایید.
6.  اگر درخواست اخذ پذیرش کرده‌اید، از یک انگیزه نامه برای همه دانشگاه ها استفاده نکنید.