مشاوره می بایست طوری باشد که رابطه ای دوستانه بين مراجع/دانشجو و مشاور برقرار شود. بنابراین مشاوری را انتخاب کنید که به او حس خوبی دارید و با او راحت هستید. در این مقاله که به قلم نویسندگان قدم‌یار به سرپرستی مهندس فرشاد مارچینی گردآوری شده است، سعی می‌شود به صورت خلاصه و با زبانی ساده در رابطه با شناخت مشاور خوب جهت استفاده دانشجویان گرامی ارائه گردد.

مشاور خوب

در سال های اخیر وقتی فرد با مشکل مواجه می شد با مشورت بزرگترهای فامیل در صدد حل آن برمی آمد ولی اگر مشکل خیلی سخت و پیچیده بود از بزرگ محله که فرد با تجربه ای بود برای بازگشایی مشکل کمک می گرفت.
امروزه با مشکلات زندگی، دانشجویان نمی توانند برای رفع مشکلات خود از بزرگ فامیل یا محله کمک بگیرند از این رو با توسعه روزافزون علم روانشناسی، دانشجویان برای حل مشکلات خود به مشاور برای زندگی راحت‌تر و با کیفیت‌تر مراجعه می کنند.

دانشجویی که تصمیم دارد به مشاور مراجعه کند در آغاز به این می اندیشد که به چه کسی مراجعه کند؟ یقیناً انتخاب نادرست مشاور موجب از دست دادن انرژی وقت و هزینه می شود و از آن حیاتی‌تر باعث انتخاب مسیر اشتباه در زندگی او می شود. پس لازم است دانشجویان برای دریافت راهنمایی درست و رسیدن به مقصد یک مشاور خوب انتخاب کنند تا به نتایج مطلوبی دست برسند.

شناخت مشکل دانشجویان؟

نخستین موردی که در انتخاب مشاور مهم می باشد نوع مشکل پیش آمده می باشد. وقتی دانشجویان نوع مشکلی که براشان پیش آمده است را بشناسند، می توانند با در نظر گرفتن قابلیت های مشاوران مختلف، مشاور مورد نظر خود را انتخاب کنند. تشخیص نوع مشکل یعنی چه چیز و یا چه چیزهایی در زندگی اختلال ایجاد کرده که نیاز به کمک و راهنمایی دارد. این مسائل به صورت مشكلات ارتباطي با همكاران يا اعضاي خانواده، وسواس، اختلالات خواب،  نحوه تربيت و برخورد با فرزند، رويارويي با يك مصيبت و اتفاق ناگوار و … می تواند باشد. بعد از شناسایی حدود مشکل پیش‌آمده، دانشجویان باید به سراغ کسی بروند که در این زمینه خبره باشد. عموماً رواشناسان بالينی اختلالات فردی دانشجویان را می توانند حل کنند، اما هر مشاور با توجه به علاقه و سابقه کاری در برخی مسائل توانایی بیشتری دارند.

دانشجویان با کدام مشاور راحت تر هستند؟

مشاوره می بایست طوری باشد که رابطه ای دوستانه بين مراجع/دانشجو و مشاور برقرار شود. بنابراین دانشجویان  می‌بایست مشاوری را انتخاب کنند که به او حس خوبی دارند و با او راحت هستند و باید توجه داشته باشند که اولین بار نباید با توجه به ظاهر، برخورد و رفتار مشاور احساس منفی به آن‌ها دست دهد. پس می بایست بدون نگرانی مسائل خود را با مشاور در میان بگذارند.
بهتر است دانشجویانی که با افراد مذهبی راحت تر هستند دنبال مشاور مذهبی باشند و یا اگر خانم هستید و با جنس خودتان رابطه راحت تری برقرار می کنید از مشاور خانم کمک بگیرید. توجه به این موضوعات بر روند درمان شما تأثیرات فراوانی دارد. نوع دیدگاه متفاوت مشاور می‌تواند در روند بهبودی و یا در روند وخامت اوضاع زندگی دانشجویان تاثیر فراوانی بگذارد.

رویکرد مورد قبول دانشجویان

روانشناسی رویکردهای مختلفی برای مشاوره و درمان دارد. روانكاوي، رفتاری شناختي، گروه درماني و انسانگرايي از جمله‌ي اين رويكردها می باشند. با توجه به اینکه انتخاب نوع رویکرد نیاز به اطلاعات مربوط به اهداف و روش ها دارد، می توان با بررسی سابقه مشاورهای قبلی از خود فرد، رویکردی متناسب با روحيه و مشكل مراجعه کننده انتخاب شود.

پيداكردن مشاور مناسب

متأسفانه در حال حاضر برای رتبه‌بندي و معرفي مشاوران و روان درمانگران و همین‌طور هدايت دانشجویان به سمت درمان و مشاوره سیستم یکپارچه وجود ندارد و دانشجویان تنها به کمک راهنمایی استاد، دیگر دانشجویان و دیگر اطرافیان می توانند

روانشناس مرتبط با روحیات خود را پیدا کنند. یا در نهایت به دفتر مشاوره مراجعه کنند تا در اولین جلسه توانايي‌ها، روحيه و رويكرد مشاور را نسبت به مشكلات و مسائل خود بررسی كنيد.
دانشجویان می بایست بتوانند به راحتی مشکلات خود را با مشاور در میان بگذارند و اگر بعد از مدتی چنین رابطه ای به وجود نیامد سعی کنند با دقت بیشتر مشاور جدیدی را پیدا نمایند. باید بدانید که مشاور با روحیات شما سروکار دارد و روان انسان خیلی پیچیده می باشد، بنابراین روان خود را در اختیار مشاوری قرار دهید که بتوانید به توانایی های او اعتماد کنید.

خصوصیات یک مشاور خوب برای دانشجویان؟

•  خودآگاهی
•  همدلی (خود را جای دانشجویان قرار دادن)
•  خلوص (بین گفتار و رفتارش هماهنگی باشد)
•  همخوانی (یکپارچگی)
•  احترام مثبت (پذیرش شرط اولیه خصوصاً از جانب مشاور)
•  توانایی ارتباط (توانایی در گوش دادن، پاسخ مثبت)
•  دانش
•  یکپارچگی و انسجام اخلاقی (از لحاظ شخصیتی به ثبات رسیده باشد)

رفتارهای مؤثر و غیر مؤثر یک مشاور دانشجویی

رفتارهای غیر مؤثر (غیر کلامی)

1.  به کارگیری کلمات غیر قابل فهم برای دانشجویان
2.  نصیحت کردن
3.  اندرز دادن
4.  موعظه کردن
5.  سرزنش کردن
6.  نیشخند زدن
7.  التماس کردن
8.  پاسخ به سؤالات شخصی، دستور دادن، تقاضا کردن
9.  تفسیر افراطی
10.  نگرش ترحم آمیز
11.  قطع صحبت مراجع

رفتارهای مؤثر (کلامی)

1.  استفاده از کلمات قابل فهم
2.  برگشتن به عقب و تصریح گفته‌های دانشجویان
3.  تفسیرهای به موقع
4.  خلاصه کردن گفته‌های مراجع
5.  پاسخ دهی به پیام اصلی
6.  استفاده از تقویت‌های کلامی (آها، هوم، متوجهم، بله)
7.  صدا زدن دانشجویان به اسم کوچک یا ضمیر « تو»
8.  طرح سؤالات بخصوص، سؤالاتی که با چرا آغاز می‌گردد
9.  استفاده بجا و مناسب از شوخی برای کاستن از تنش دانشجویان
10.  برخورد محرمانه و غیر داورانه