اهداف و وظایف شهروندان و دولت در زمینه ی سرای محله در مقاله زیر بیان می شود که به قلم نویسندگان قدم یار به سرپرستی مهندس فرشاد مارچینی گردآوری شده است، سعی می شود به صورت خلاصه و با زبانی ساده، در رابطه با سرای محله، مطالب مفید ارائه گردد.

سرای محله

امروزه دولت ها توجه خاصی به شرکت دادن موثر شهروندان، نهادهای محلی، گروههای داوطلب، تشکل های غیر دولتی و کمک از مردم در تصمیم گیری، تصمیم سازی و برنامه ریزی ملی و محلی دارند.
در حقیقت مدل مدیریت و برنامه ریزی بر دانشجو، با گذشت زمان برای دانشجو به مدل مناسب مدیریت و برنامه ریزی تبدیل می شود و در جریان این دگرگونی مدیریت شهری در کانون این تغییرات قرار دارد.
در این جهت موضوعاتی چون توجه به بهبود کیفیت زندگی مردم، احیاء و باز تولید هویت و تعلقات اجتماعی و فرهنگی، باز آفرینی نقش محلات در ارتقاء روابط و مناسبات اجتماعی، فرهنگی و اقتصادی، دموکراسی محلی، برنامه ریزی و بودجه ریزی مشارکتی، مردم گرایی و شهروند مداری، برون سپاری، توسعه عدالت محور در توزیع خدمات و امکانات شهری، ارتقاء حس مطالبه گری شهروندان و سوق دادن نظام مدیریت و اجرایی به پاسخگویی بیشتر و قانع کننده تر به مردم در دستور کار مدیریت شهری قرار می گیرد.

 امروزه شهرداری تهران باتوجه به اقتضائات امروزین و در جهت پاسخگویی به مطالبه فراگیر شهروندان مبنی بر مشارکت بیشتر در عرصه های مختلف شهری از طریق انجام اقداماتی نظیر تشکیل شورایاری ها، تشکیل مدیریت محله، راه اندازی صدها کانون و کارگروه مردمی، ساخت و واگذاری سراهای محلات به هیات امناء و مدیران محلات حرکت به سمت شکل گیری پارلمان های محلی  و توسعه کمی و کیفی مشارکت شهروندان تهرانی قدم های اثر بخشی را برداشته است.

از اصلی ترین عرصه های تجلی رویکرد مردم گرایی و محله محوری تدوین نظام برنامه نویسی و بودجه ریزی محلی از طریق تنظیم دفترچه های برنامه ها و بودجه های محله ای در مقیاس 374 محله بود. با درنظر گرفتن تجربه های دو سال اخیر از فرآیند دفترچه برنامه و بودجه های محله ای، در سال 1392 با رویکردهای جدیدتر دفترچه های برنامه و بودجه مدیریت محله در قالب برنامه های اجرایی خانه های 14 گانه ذیل سراهای محلات و با نگاه تنظیم برنامه ها و فعالیت های از پایین به بالا و مبتنی بر نیاز سنجی محله ای و مداخله دادن ذی نفعان اصلی برنامه ها (اعضای محترم شورایاری ها، هیات امناء، مدیران محلات و مسئولین خانه ها و البته با تعامل ادارات کل و سازمان های وابسته به معاونت امور اجتماعی و فرهنگی شهرداری تهران و معاونت های اجتماعی و فرهنگی مناطق 22 گانه تنظیم و ابلاغ شده می باشد.

هزینه هایی برای اجرای برنامه های بیان شده جهت کمک شهرداری تهران به فعالیت های فرهنگی و اجتماعی مدیریت محله و همچنین سایر منابع ناشی از درآمدهای سراهای محلات در نظر گرفته می شود.
واضح می باشد که سیاست راهبردی مدیریت شهری توانمندسازی مدیریت محله در جهت خود کفایی سرای محله بوده و این اعتبارات به مرور کاهش پیدا می کند.

انتظار می رود اعضای محترم هیات امناء و مدیران محترم محلات و مسئولین خانه ها برنامه ها و فعالیت های اجرایی سال 1392 خود در محلات را با مد نظر داشتن چهار چوب دفترچه های مذکور و با لحاظ کردن قوانین و مقررات مربوط و در تعامل مثبت و سازنده با سایر ارکان مدیریت محله عملیاتی نمایند.
بدیهی است همچنان فضای ارایه و استفاده از برنامه ها و ابتکارات محله ای و براساس اقتضائات و شرایط مختلف محله ای برای اعضای محترم هیات امناء و مدیران محلات فراهم می باشد.