گردشگری گونه های متفاوتی دارد و آشنایی با گونه های آن از اهمیت فراوانی برخوردار می باشد. در این مقاله که به قلم نویسندگان قدم یار به سرپرستی مهندس فرشاد مارچینی گردآوری شده است، سعی می شود به صورت خلاصه و با زبانی ساده در رابطه با گردشگری، جهت اطلاع و استفاده دانشجویان گرامی ارائه گردد.

انواع گردشگری

گردشگری به سه دسته تقسیم می شود: نوع فرهنگی، طبیعت‌گردی و ماجراجویانه. گردشگری های دیگری چون گردشگری فضایی، گردشگری الکترونیکی در حال گسترش هستند که چندی پیش شروع به کار کرده اند.

تعدادی از مهمترین گردشگری ها:

گردشگری تفریحی:

یکی از معمول ترین گردشگری دانشجویان، گردشگری تفریحی است که در آن گردشگری ساحلی بسیار محبوب می باشد.

گردشگری طبیعت:

سفر دانشجویان به نقاط طبیعی چون ساحل، جنگل، کوه، کویر، غار و امثال آن جزء گردشگری طبیعی به حساب می آیند.

گردشگری تجاری:

از جمله مسافرت هایی است که هدف آن تجارتی و بازرگانی می باشد.

گردشگری شهری:

مناطق شهری به دلیل جاذبه های فراوان عموما جزء گردشگری های مهم محسوب می شود.

گردشگری روستایی:

روستاهایی که دارای مکان های فرهنگی،طبیعی و تاریخی هستند به دلیل وجود این منابع مورد گردشگری قرار می گیرند.

گردشگری قومی و عشایری:

تماشای سبک زندگی متفاوت و جذاب افراد بومی و اقوام دلیل ایجاد گردشگری قومی و عشایر می باشد.

گردشگری مذهبی:

سفر هایی که هدف دانشجو از آن مشاهده مکان های مقدس و انجام مسائل مذهبی می باشد.

گردشگری ورزشی:

سفرهایی که دانشجویان بدلیل دیدن مسابقات ورزشی و یا شرکت در آن استقبال می کنند جزء گردشگری ورزشی می باشد که روز به روز در حال گسترش می باشد.

گردشگری ماجراجویانه:

دانشجویانی که کنجکاو هستند و به کارهای دلیرانه و سخت علاقه زیادی دارند برای ارضای این حس درونی خود به گردشگری ماجراجویانه اقدام می کنند.

گردشگری سلامت:

سفری که خارج از محل سکونت فرد و با هدف بهداشت، سلامت و افزایش روحیه فرد صورت می گیرد.

گردشگری فضایی:

اخیراً برخی دانشجویان به فضا سفر می کنند که نوعی گردشگری محسوب می شود.

گردشگری الکترونیکی:

گسترش و رواج امکانات و وسایل الکترونیکی نظیر تلویزیون‌ها، ماهواره و اینترنت، موجب شده است تا دانشجویان به راحتی با دیگر نقاط دنیا ارتباط برقرار کنند.

گردشگری بیابانی:

دانشجویانی که به سفرهایی برای تماشای مناطق کویری و رم و بیابان های خشک علاقه دارند گردشگری بیابانی را رواج می دهند.

گردشگری آموزشی و علمی و گردهمایی:

به گردشگری هایی که دانشجو جهت یادگیری، تحصیل و پژوهش به آن می پردازد گردشگری آموزشی و علمی و گردهمایی گفته می شود.

گردشگری هنری:

بازدید مکان هنری جهت آشنایی هنرهای ملت ها، مذهب ها و مردمان گوناگون است.

گردشگری تاریخی:

به بازدید آثار و مکان های تاریخی گردشگری تاریخی یا گردشگری میراث گفته می شود.

گردشگری فرهنگی:

گردشگری فرهنگی، گردشگری در نواحی شهری می­باشد که در شهرهای تاریخی و بزرگ، گردشگران می توانند از اماکن شهری مانند موزه، تئاتر و … جهت به دست آوردن اطلاعات در این زمینه استفاده کنند.

جایگاه گردشگری:

گردشگری یکی از پررونق ترین فعالیت های اقتصادی می باشد و یک ارزش افزوده عالی بر­ای فعالیت های اقتصادی محسوب می شود. گردشگری یک منبع مهم برای کسب درآمد و اشتغال بیشتر در دنیا می باشد به شکلی که صنعت اول دنیا به شمار می رود و برخی کشور ها چون اسپانیا، فرانسه و ایتالیا بخش فراوان ارزی شان را از این طریق به دست می آید. گردشگری برای توسعه کشور نیاز به امکاناتی مربوط به سفر مثل هتل، ماشین و … دارد که به مرور زمان با ورود توریست و به وجود آمدن نیازهایی از این قبیل آن کشور رشد پیدا می کند. ایران، طبق نظر یونسکو یکی از ده کشور دارای جاذبه‌های گردشگری می‌باشد.

جهانگردی:

به عملی که در آن دانشجو مکانی دور از محل زندگی را برای مدت یک روز یا کمتر از یکسال به منظور سفر تفریحی یا کاری یا اهدافی دیگر انتخاب می کند جهانگردی، و فردی که یک یا چند شب را در اقامتگاه سپری می کند جهانگرد گفته می شود.

اهمیت گردشگری

گردشگری نقش اساسی در تولید ناخالص ملی دارد و خلاصه کلیه معاملات یک کشور با سایر کشورهای جهان طی دوره زمانی مشخص را برابر می کند.

جایگاه گردشگری در ایران

ایران در زمینه ی تاریخی، میراث فرهنگی و … از امکانات فراوانی برخوردار است. کشور ایران به دلیل جاذبه های زیستی و جانوری جزء 5 کشور اول جهان می باشد. ایران از نظر صنایع دستی چون سفالگری، شیشه‌گری، قلم‌زنی، مشبک‌کاری، حکاکی بر روی فلزات، میناکاری، خاتم سازی، معرق‌کاری، منبت‌کاری، قالی‌بافی، نمدمالی و … یکی از 3 قطب برتر می باشد.

اثرات جهانگردی

شاید گسترش جهانگردی از سویی مزایایی فراهم کند و از سویی دیگر مشکلاتی را هم به وجود می آورد. از سویی جهت ایجاد شغل و درآمد برای افراد بومی منطقه مفید می باشد اما از سویی دیگر باعث آلودگی محیط زیست و از بین رفتن محیط طبیعی و سرمایه های کشور می شود.
گردشگران در هر کشور بر روی زندگی افراد کشور میزبان تاثیر می گذارند. فرهنگ کشور پذیرنده گردشگر، بر روی گردشگران تاثیر می گذارد. پس در نتیجه گردشگری تاثیرات مثبت و منفی فراوانی دارد و کم یا زیاد بودن این تاثیرات به شرایط سیاسی، اقتصادی و فرهنگی کشور میزبان بستگی دارد.

اثرات منفی گردشگری

تبعات منفی گردشگری به چهار دسته: فرهنگی _ اجتماعی، اقتصادی، زیست محیطی و روحی _ روانی تقسیم می شود. اثرات منفی (اقتصادی) نتیجه ناموفق اقتصادی می باشد که آن را کسر مسافرت (travel deficit) می‌نامند و این وابسته به زمانی می باشد که کل سود به دست آمده یک کشور از محل جهانگردان کمتر از هزینه ای می‌شود که افراد آن کشور در خارج خرج می کنند. تاثیرات منفی گردشگری شامل: به وجود آمدن شلوغی، ترافیک، آلودگی ناشی از رفت و آمد خودروها و احتمال تغییرات فرهنگی و همچنین تاثیر توریست بر بافت سنتی برخی مناطق می باشد.
آثار منفی (زیست محیطی): هدف دانشجوی گردشگر استفاده از طبیعت می باشد که شاید باعث آسیب محیط زیست شود.
آثار منفی (فرهنگی _ اجتماعی): ورود جهانگرد می تواند تأثیراتی در زمینه فرهنگی و اجتماعی کشور پذیرنده توریست داشته باشد.

اثرات مثبت گردشگری

آثار مثبت (اقتصادی): اشتغال زایی، افزایش ارز و بالا رفتن سطح زندگی اجتماعی افراد جامعه می باشد.
آثار مثبت (روحی، روانی): جهانگرد باعث حس میهن دوستی مردم و افزایش در آمد و اشتغال زایی در جامعه می شود.
آثار مثبت (زیست محیطی): گردشگری موجب می شود تا مسولان بیشتر به محیط توجه کنند.
آثار مثبت (فرهنگی _ اجتماعی): گردشگری باعث می شود افراد جامعه و گردشگر باهم تعامل داشته باشند.