تقسیم بندی مقالات
1- مقالات ژورنال
2- مقالات کنفرانسی
تفاوت‌های مهم مقالات ژورنالی و کنفرانسی
معمولاً مقالات ژورنال به علت اینکه داوری دقیق‌تری (Peer review) دارند دارای اعتبار و ارزش علمی بالاتری نسبت به مقالات کنفرانسی هستند. صحت و اعتبار نتایج در مقالات ژورنال بالاتر از مقاله‌های کنفرانسی است. لازم به ذکر است که اعتبار مقالات چاپ‌شده در کنفرانس‌های بسیار معتبر همچون NIPS (Neural Information Processing System) نیز بسیار بالاست. در کنفرانس NIPS نام نویسندگان در مقاله ذکر نمی‌شود و لذا حتی داوران هم نام نویسندگان را نمی‌بینند که اصطلاحاً blind review گفته می‌شود.
برای ارسال مقاله به مجله محدودیت زمانی وجود ندارد و در هرزمانی می‌توان مقاله را برای مجله ارسال نمود؛ اما برای ارسال مقاله به کنفرانس، مهلت ارسال وجود دارد و چنانچه مقاله در موعد مقررشده ارسال نشود، داوری نشده و پذیرفته نخواهد شد.
نتایج داوری مقاله‌های کنفرانسی در مدت کوتاه‌تری اعلام می‌شود. درحالی‌که در مقاله‌های ژورنال فرایند پذیرش مقاله طولانی‌تر بوده (گاهی اوقات بیش از یک سال) و معمولاً مقاله چندین بار مورد اصلاح و تجدیدنظر داوران و نویسندگان قرار می‌گیرد.
در مقاله ژورنال، جزییات دقیق‌تر و مفصل‌تری از پژوهش و یافته‌های آن بیان می‌شود و معمولاً محدودیتی در تعداد صفحات وجود ندارد و تعداد صفحات بیشتری دارند (برخی از مجلات محدودیت تعداد کلمه (مثلاً 5000 کلمه) و یا همچون برخی از مجلات IEEE محدودیت تعداد صفحه دارند (معمولاً 12 صفحه) و به ازای هر صفحه بیشتر می‌بایست هزینه اضافی پرداخت شود.) مقاله‌های کنفرانسی مختصر بوده و صرفاً به مطرح کردن ایده و توضیح آن، با انجام آزمایشات و شبیه‌سازی‌های ساده می‌پردازند و ازنظر تعداد صفحات دارای محدودیت بیشتری می‌باشند.
1- مقالات ژورنالی
در هر مقاله ژورنال (Journal paper) یک یافته جدید علمی به‌طور کامل و شفاف بررسی می‌شود. در این نوع مقالات، مقایسه پژوهش جدید با پژوهش‌های پیشین انجام می‌گیرد و نتایج به‌صورت دقیق و مفصل توضیح داده می‌شوند.
انواع مقالات ژورنال
• مقالات اصلی (Original Paper یا Regular Research)
• مقالات مروری (Review Paper)
• مقالات از نوع Letter
• مقالات Short/ Rapid/ Brief Communication
حال ویژگی‌های هر یک از انواع مقالات به‌اختصار توضیح داده می‌شود.
• مقالات اصیل
درصورتی‌که پژوهش انجام‌شده از نوآوری کافی برخوردار بوده و نتایج مهم و جدیدی به‌دست‌آمده باشد، چگونگی انجام پژوهش و دستاوردهای حاصل از آن، در قالب original paper چاپ و به اطلاع جامعه علمی رسانده می‌شود. این دسته مقالات، مقاله‌هایی مفصل با شرح جزییات کافی می‌باشند و دارای ارزش علمی بالایی هستند. مقالات اصیلی که به‌تازگی چاپ‌شده‌اند و با توجه به اهمیت موضوع، نوآوری و ارزش علمی آن‌ها، به‌سرعت مورد استقبال جامعه علمی قرار بگیرند تحت عنوان Hot Papers در سایت مجلات مشخص می‌شوند.
• مقالات مروری
همان‌طور که از نام این نوع مقالات برمی‌آید، افراد صاحب‌نظر و باتجربه که به‌طور گسترده و مستمر بر روی یک مقوله علمی به پژوهش مشغول‌اند، با بررسی تعداد زیادی از مقالات مرتبط، ضمن بین تاریخچه و تشریح پژوهش‌هایی که در طی سالهای گذشته بر روی آن موضوع انجام‌شده است، وضعیت فعلی و نیز پژوهش‌های آتی را بیان می‌کنند و مرور می‌نمایند. همچنین نویسندگان به ارائه نظرات و دستاوردهای پژوهشی خود پرداخته و افق‌های جدید و پیشرو را ارائه می‌کنند. گاهی اوقات نیز مجله از پژوهشگران برجسته دعوت می‌کند که در یک موضوع به‌روز پژوهشی، مقاله مروری بنویسند که اصطلاحاً invited review گفته می‌شود.
• مقالات از نوعLetter
ارزش علمی مقاله‌های از نوع Letter از مقاله‌های اصیل کمتر است. نکته مهم این است که امکان ارسال Letter به همه مجلات وجود ندارد. معمولاً مقاله‌های از نوع Letter، ازنظر حداکثر تعداد کلمات به‌کاررفته در مقاله یا حداکثر تعداد صفحات، محدودیت دارند که به نوع مجله بستگی دارد. به‌عنوان نمونه برای مجله Neuroscience Letter، مقالات باید حداکثر پنج هزار کلمه با در نظر گرفتن تمامی کلمات نوشته‌شده در متن مقاله، زیرنویس شکل‌ها، جداول، مراجع و … باشند. همچنین در سایت مجله Neurocomputing نوشته‌شده که مقالات از نوع Letter می‌تواند حداکثر چهار صفحه باشد. یک حالت خاص، Letter to the Editor است که می‌تواند در یک صفحه نیز نوشته شود. Letter to the Editor در تکمیل و یا انتقاد از محتویات یک مقاله اصیل و معمولاً توسط افراد متخصص و خبره نوشته می‌شود. معمولاً این مقالات دو حالت پذیرش (Accept) و یا رد (Reject) دارند و کمتر حالت اصلاح (Revise) به خود می‌گیرند.
• مقالات از نوع Short/ Rapid/ Brief Communication
این دسته از مقالات مشابه Letter هستند و معمولاً توسط پژوهشگران برجسته نوشته می‌شوند، اگرچه لزوماً این‌گونه نیست! گاهی اوقات تحقیق به نتایج جدید اما محدودی دست‌یافته است که در قالب short/ brief ارائه‌شده و چاپ می‌شوند. سرعت داوری و چاپ در این دسته از مقالات بیشتر از بقیه بوده که مزیت عمده آن‌ها بشمار می‌رود. درواقع در این مقالات، نتایج به‌صورت مختصر و مفید با تکیه‌بر نوآوری و اهمیت موضوع توضیح داده می‌شود. برخی از مجلات برای این دسته از مقالات محدودیت تعداد کلمات و یا تعداد صفحات دارند.
• Book Chapter
یک‌فصل از کتاب می‌باشد که درواقع گردآوری و خلاصه مقالات تألیفی و پژوهش‌های انجام‌شده توسط نویسندگان در رابطه با یک موضوع علمی می‌باشد. در این حالت معمولاً افراد صاحب‌نظر و برجسته علمی به‌عنوان سردبیر کتاب انتخاب‌شده و آن‌ها با توجه به سرفصل و مطالبی که می‌بایست در کتاب مطرح شود، از دیگر محققین برای نوشتن فصل‌‌های کتاب دعوت به همکاری می‌نمایند. به‌این‌ترتیب، کتاب با همکاری چندین پژوهشگر (هر فصل توسط یک یا چند محقق) نوشته می‌شود. درنهایت سردبیر این فصول را در قالب بخش‌های مختلف کتاب، مرتب و منسجم می‌نماید.
علاوه بر مقالات ISI، مقالاتی در کشور خودمان در مجلات علمی- پژوهشی و یا علمی- ترویجی به چاپ می‌‌رسند. به‌عنوان‌مثال نشریه علمی- پژوهشی امیرکبیر ازجمله مجلات علمی- پژوهشی مطرح کشور می‌باشد. مقالاتی که در مجلات علمی- پژوهشی چاپ می‌شوند مشابه مقالات ISI هستند. همچنین ارزش علمی مجلات علمی- پژوهشی از مجلات علمی- ترویجی بیشتر می‌باشد.
2- مقالات کنفرانسی
در یک کنفرانس، افرادی که درزمینهٔ خاصی به تحقیق و پژوهش مشغول هستند، به تبادل اطلاعات می‌پردازند. بیشتر اوقات، ایده‌ای که در آغاز به ذهن می‌رسد به‌صورت یک مقاله کنفرانسی چاپ‌شده و به جامعه علمی عرضه می‌شود. در این مرحله هنوز جزییات، موردبررسی دقیق قرار نگرفته و مقایسه کافی با دیگر پژوهش‌های مشابه انجام‌نشده است. مزیت عمده مقالات کنفرانسی این است که مقاله به‌صورت شفاهی و سخنرانی ارائه‌شده و به‌این‌ترتیب با دیگر صاحب‌نظران بحث و تبادل‌نظر می‌شود. یکی دیگر از مزایای ارسال مقاله برای کنفرانس، سرعت پذیرفته شدن و چاپ شدن مقاله است که معمولاً سریع‌تر از مقالات ارسال‌شده برای مجلات است. مقالات پذیرفته/ ارائه‌شده در یک کنفرانس در مجموعه مقالات کنفرانس بانام proceeding چاپ می‌شوند. سایت‌های مختلفی وجود دارد که کنفرانس‌های تخصصی مرتبط با رشته‌ها را به‌صورت دسته‌بندی‌شده و بر اساس تاریخ و زمان برگزاری کنفرانس ارائه می‌کنند ازجمله:
www.allconferences.com وwww.conferencealrets.com
برای کنفرانس‌ها مهلت ارسال مقاله (Deadline) وجود دارد و درصورتی‌که مقاله پس از مهلت تعیین‌شده برای کنفرانس ارسال گردد، در نظر گرفته نمی‌شود و داوری نخواهد شد. پس از نوشتن مقاله مطابق با آیین‌نامه نگارش مقالات مربوط به آن کنفرانس و ارسال به‌موقع آن (Submit)، فرآیند داوری مقاله آغاز می‌شود که بسته به کنفرانس تقریباً دو ماه طول می‌کشد. معمولاً چند داور که درزمینهٔ مقاله ارسال‌شده دارای دانش و تجربه مناسبی باشند، آن را مطالعه می‌کنند، نکات و پرسش‌های خود را به گروه علمی برگزارکننده کنفرانس ارسال می‌نمایند. درنهایت، نتایج داوری به اطلاع نویسندگان مقاله رسانده می‌شود.
معیارهای اصلی برای ارسال مقاله به کنفرانس، علاوه بر همخوانی موضوع و محتوای مقاله با موضوعات مطرح‌شده در کنفرانس، سابقه کنفرانس، محل برگزاری کنفرانس، کمیته برنامه‌ریزی علمی کنفرانس (TPC: Technical Program Committee)، حمایت‌کنندگان کنفرانس و هزینه ثبت‌نام و شرکت در کنفرانس می‌باشد. هرچه کنفرانس سابقه بیشتری داشته باشد اهمیت کنفرانس بیشتر است. به‌عنوان‌مثال، ارزش علمی کنفرانسی که برای بیست و سومین بار برگزار می‌شود نسبت به کنفرانسی که برای بار دوم برگزار می‌شود بالاتر است. معمولاً کنفرانس‌های جدیدتر جهت تبلیغ و مطرح‌شدن، تعداد بیشتری از مقالات را می‌پذیرند و درعین‌حال داوری ساده‌تری انجام می‌دهند. کنفرانس‌هایی که در دانشگاه‌های مطرح دنیا برگزار می‌شوند، معمولاً کیفیت علمی بالاتری داشته و داوران خبره و متخصص، مقاله را داوری خواهند نمود. همچنین هر چه اعضای کمیته علمی کنفرانس از رتبه علمی بالاتری برخوردار بوده و پژوهشگرانی برجسته و شناخته‌شده باشند، سطح علمی کنفرانس بالاتر خواهد بود. کمیته علمی کنفرانس وظیفه انتخاب داورها برای مقالات و اخذ تصمیم نهایی در موردپذیرش و یا عدم پذیرش مقالات بر مبنای نظر داوران را به عهده دارد. حمایت‌کنندگان کنفرانس نیز نقش بسزایی در کیفیت برگزاری کنفرانس بر عهده‌دارند. به‌عنوان‌مثال مقالات پذیرفته‌شده توسط چه ناشرانی چاپ می‌شوند و یا نسخه تکمیلی مقالات برتر کنفرانس در چه مجلاتی به چاپ خواهند رسید. بدیهی است چاپ مقالات توسط ناشران معتبر، بر اهمیت آن کنفرانس می‌افزاید.
در کنفرانس‌ها، بابت شرکت در کنفرانس و چاپ مقاله هزینه‌ای دریافت می‌شود که اصطلاحاً هزینه ثبت‌نام (Registration) گفته می‌شود. البته بدون ارسال ارائه مقاله نیز می‌توان با پرداخت هزینه ثبت‌نام و فقط به‌عنوان شرکت‌کننده حضور داشت. گاهی اوقات، در بعضی از کنفرانس‌ها هزینه ثبت‌نام تعیین‌شده برای ارائه یک مقاله با دو مقاله یکسان است. در برخی کنفرانس‌ها نیز هزینه ثبت‌نام یک مقاله تعیین‌شده و به ازای هر مقاله بیشتر، مبلغی اضافه بر هزینه ثبت‌نام اولیه دریافت می‌شود. به‌عنوان‌مثال در کنفرانس IJCNN (International Joint Conference on Neural Networks) که یکی از کنفرانس‌های معتبر علمی درزمینهٔ شبکه‌های عصبی زیستی، مصنوعی و علوم مرتبط با آن است، هزینه ثبت‌نام دو مقاله با یک مقاله یکسان است. به عبارت بهتر با پرداخت یک هزینه ثبت‌نام، می‌توان دو مقاله را در کنفرانس ارائه کرد و در مجموعه مقالات چاپ نمود؛ اما به ازای هر مقاله پذیرفته‌شده‌ی دیگر (بیش از دو مقاله)، می‌بایست یکصد دلار پرداخت نمود؛ بنابراین توصیه می‌شود حتماً این موضوع را از طریق سایت کنفرانس بررسی کنید.
برای تشویق نویسندگان و شرکت‌کنندگان به ثبت‌نام به‌موقع در کنفرانس، هزینه ثبت‌نام زودهنگام (Early registration) کمتر است و شرکت‌کنندگانی که سریع‌تر ثبت‌نام نمایند هزینه کمتری پرداخت می‌کنند. به‌عبارت‌دیگر نویسندگانی که مقاله آن‌ها پذیرفته‌شده است، بهتر است هر چه سریع‌تر در کنفرانس ثبت‌نام کنند چراکه پس از سپری شدن زمان ثبت‌نام زودهنگام، هزینه بیشتری باید بپردازند. به‌طورکلی، بیشتر کنفرانس‌ها برای دانشجویان و یا اعضای انجمن‌های مرتبط با آن کنفرانس، تخفیف قائل می‌شوند که جزییات آن در قسمت registration سایت کنفرانس بیان می‌شود شکل زیر را ملاحظه کنید.
شکل بالا مثالی از جدول هزینه ثبت‌نام زود/دیرهنگام برای کنفرانس است. همان‌طور که این جدول نشان می‌دهد هزینه ثبت‌نام پیش از دوم آوریل، کمتر از هزینه ثبت‌نام پس‌ازآن است. همچنین این جدول مبلغ هزینه ثبت‌نام در گروه‌های مختلف ثبت‌نام دانشجویی، ثبت‌نام اعضای IEEE و حتی ثبت‌نام یک‌روزه در کنفرانس را نشان می‌دهد. در توضیحات بالای جدول نوشته‌شده که برای چاپ مقاله پذیرفته‌شده در کتاب مجموعه مقالات، می‌بایست هزینه ثبت‌نام کامل عضو/غیر عضو توسط یکی از نویسندگان پرداخت گردد. همچنین با پرداخت یک هزینه ثبت‌نام، می‌توان دو مقاله را در کنفرانس ارائه نمود.
از دیگر نکات حائز اهمیت در مقالات کنفرانسی، تعداد صفحات مقاله می‌باشد. در سایت کنفرانس تعداد صفحات مجاز مقاله اعلام‌شده است. به‌عنوان‌مثال در سایت کنفرانس IJCNN نوشته‌شده که مقالات حداکثر می‌بایست شش صفحه باشند. درصورتی‌که تعداد صفحات مقاله بیش از شش صفحه باشد، به ازای هر صفحه اضافی، هزینه بیشتری مثلاً یکصد دلار علاوه بر هزینه ثبت‌نام باید پرداخت شود (Extra page charge). در این صورت یک مقاله هشت‌صفحه‌ای، هزینه اضافی دویست دلاری در پی دارد. لازم به ذکر است که حداکثر تعداد صفحات مقالات کنفرانسی محدود می‌باشد و معمولاً بیش از ده صفحه مجاز نخواهد بود.
در قسمت تاریخ‌های مهم (Important Dates) از سایت کنفرانس و یا فراخوان ارسال مقاله، اطلاعات مهمی ازجمله مهلت ارسال مقاله، تاریخ پاسخ‌دهی مربوط به رد و یا پذیرش مقاله، مهلت ارسال نسخه نهایی مقالات پذیرفته‌شده، تاریخ ثبت‌نام در کنفرانس (Registration) و تاریخ برگزاری کنفرانس (Conference dates) ذکرشده است را ملاحظه کنید. با توجه به تعداد زیاد مقالات ارسالی برای کنفرانس و سرعت عمل داوران برای داوری و ثبت نظر خود، معمولاً تاریخ اعلام نتایج داوری مقالات، چند روز با تاریخ اعلام‌شده در سایت اختلاف دارد و گاهی اوقات چند روز دیرتر نتایج اعلام می‌شوند.
مقالات ارسال‌شده برای کنفرانس دارای الگوی نگارش (Template) مشخصی می‌باشند که وابسته به آن کنفرانس می‌باشد. به‌عنوان‌مثال نوع قلم، اندازه قلم و یا حتی دو ستونِ و یا تک‌ستون بودن مقاله در کنفرانس‌های مختلف، متفاوت است. هر مقاله‌ای که به کنفرانس ارسال می‌شود، می‌بایست قواعد نگارش مقالات مربوط به آن کنفرانس را کاملاً رعایت کند. در صورت عدم رعایت، در بیشتر اوقات مقاله بدون داوری شدن، رد می‌شوند. یکی از راه‌های ساده و درست این است که فایل template مقاله از سایت کنفرانس دانلود کرده، متن مقاله خود را در بخش‌های مناسب این فایل کپی کرده و سپس قسمت‌های اضافی را حذف کنید. معمولاً فایل template در دو قالب Word و یا Latex بر روی سایت کنفرانس قرار داده می‌شود. درصورتی‌که بخش عمده مقاله فرمول‌ها و قضایای ریاضیاتی باشد، استفاده از نرم‌افزار Latex توصیه می‌شود.
معمولاً نسخه تکمیل‌شده مقالات برتر کنفرانس (Best papers) در مجلات چاپ می‌شود که ممکن است برخی از این مجلات نیز ISI باشند. این موضوع در سایت کنفرانس اعلام‌شده است. در این حالت، این مقالات در مجموعه مقالات کنفرانس چاپ نمی‌شوند و نویسندگان می‌بایست جهت داوری مجدد، مقاله را برای آن مجله‌ی معرفی‌شده ارسال نمایند. به‌این‌ترتیب، مقاله از کیفیت بالاتری برخوردار بوده و لذا پس از داوری مجدد و پذیرش، به‌صورت یک مقاله ژورنال چاپ می‌شود. ممکن است این مقالات در شماره ویژه مجله (Special issue) و یا شماره معمولی (Regular issue) به چاپ برسند. معمولاً فرآیند پذیرفته شدن این دسته از مقالات که از کنفرانس برای مجله ارسال می‌شوند، نسبت به اینکه مقاله‌ها مستقیماً برای مجله ارسال شود ساده‌تر است. همچنین هر کنفرانسی برای بهترین آرایه‌ها و بهترین پوسترها و یا بهترین مقالات دانشجویی، جوایزی را در نظر می‌گیرد.
در بیشتر اوقات، داوران سؤالات و نکاتی جهت توضیح بهتر مطالب مطرح کرده و یا اشتباهات نگارشی و نوشتاری مقاله را بیان می‌کنند تا تصحیح شوند. در این حالت، نویسندگان می‌بایست بر اساس نظر داوران، مقاله را اصلاح‌کرده و نسخه نهایی مقاله (Final version) را که معمولاً نسخه Camera ready نامیده می‌شود، دوباره ارسال نمایند. لازم به ذکر است که هرگونه تغییر از طرف نویسندگان می‌بایست در این نسخه انجام گیرد و به عبارت بهتر این همان نسخه‌ای است که در مجموعه مقالات کنفرانس چاپ خواهد شد.
انواع ارائه مقالات
مقالات پذیرفته‌شده در کنفرانس معمولاً به دو صورت برای شرکت‌کنندگان ارائه می‌شود:
الف ارائه شفاهی (Oral):
مقاله به‌صورت شفاهی در زمان تقریبی بیست دقیقه برای حاضرین ارائه می‌شود. در این حالت پانزده دقیقه برای ارائه نویسنده و پنج دقیقه برای پرسش و پاسخ در نظر گرفته می‌شود. فایل ارائه باید به‌صورت پاورپوینت (PowerPoint) باشد.
ب پوستر (Poster):
اگر شخص نتواند/ نخواهد مقاله را به‌صورت شفاهی ارائه دهد و یا داوران با ارائه مقاله به‌صورت پوستر موافقت کرده‌اند؛ می‌تواند پوستر مقاله را تهیه‌کرده و در محل تعیین‌شده قرار دهد. معمولاً زمان مشخصی در اختیار نویسندگان قرار داده می‌شود تا بتوانند در مورد مقاله خود به شرکت‌کنندگان توضیح دهند.
توجه به این نکته ضروری است که حداقل یکی از نویسندگان می‌بایست در کنفرانس ثبت‌نام کرده و جهت ارائه مقاله حضور پیدا کند؛ اما شرکت در کنفرانس به‌ویژه در کشورهای دور مستلزم صرف وقت و هزینه بسیار می‌باشد؛ بنابراین اگر مقاله شما در کنفرانسی پذیرفته‌شده و شما نمی‌توانید در کنفرانس شرکت کنید، حتماً این موضوع را به دبیر کنفرانس اطلاع دهید تا مقاله شما از لیست ارائه‌دهندگان خارج شود. توصیه می‌شود در این حالت، با دبیر کنفرانس مکاتبه کرده تا با پرداخت هزینه ثبت‌نام و بدون شرکت در کنفرانس و ارائه مقاله، نسخه نهایی مقاله پذیرفته‌شده در مجموعه مقالات آن کنفرانس چاپ شود. در صورت عدم اطلاع‌رسانی به‌موقع به دبیر کنفرانس، نام شما در لیست ارائه‌کنندگان مقاله قرار می‌گیرد و اگر در چنین حالتی مقاله توسط کسی ارائه نشود، نام نویسندگان در لیست سیاه (Black list) قرارگرفته و برای دیگر کنفرانس‌های وابسته نیز فرستاده می‌شود. در این صورت مقالات بعدی شما در کنفرانس‌های مشابه رد خواهد شد (حتی بدون داوری).
از دیگر گردهمایی‌های مشابه با کنفرانس می‌توان به سمینار، کنگره (Congress) و سمپوزیوم (Symposium) اشاره نمود. در سمینار تعداد مقالات و موضوعات ارائه‌شده و تعداد شرکت‌کنندگان به‌مراتب بسیار کمتر از کنفرانس می‌باشد. برگزارکنندگان سمینار از یک یا چند نفر که در مورد موضوعات مشخصی تحقیق کرده‌اند، دعوت کرده و آن‌ها نیز نتایج و دستاوردهای حاصل از پژوهش خود (دیگران) را که پیش‌ازاین در مجلات و کنفرانس‌های معتبر چاپ‌شده‌اند، بیان و ارائه می‌کنند. همچنین گاهی اوقات چند کنفرانس باهم ملحق شده و یک کنگره جهانی را تشکیل می‌دهند. به‌عنوان‌مثال کنفرانس‌های شبکه عصبی، سیستم‌های فازی و محاسبات تکاملی باهم کنگره جهانی هوش محاسباتی را تشکیل می‌دهند. از سمپوزیوم‌ها نیز می‌توان به سمپوزیوم بین‌المللی شبکه عصبی (ISNN) اشاره کرد که یکی از سمپوزیوم‌های معتبر درزمینهٔ شبکه‌های عصبی و کاربردهای آن می‌باشد و هرساله برگزار می‌شود. قوانین جاری در کنگره‌ها و سمپوزیوم‌ها با قوانین کنفرانس‌ها مطابقت دارد.
معمولاً در کنار کنفرانس‌ها (گاهی نیز به‌صورت مستقل)، کارگاه‌های جانبی و تخصصی (Workshop) مرتبط با موضوعات کنفرانس تشکیل می‌شود. شرکت در این کارگاه‌ها مستلزم پرداخت هزینه ثبت‌نام آن‌ها می‌باشد. گاهی اوقات این کارگاه‌های علمی به‌صورت تئوری و عملی توسط شرکت‌ها برگزار می‌شود. لازم به ذکر است که کارگاه‌ها ازنظر تعداد افراد شرکت‌کننده محدودیت دارند (مثلاً بیست نفر). برگزاری کارگاه و یا شرکت در آن‌ها برای اعضای هیئت‌علمی و به‌ویژه برای دانشجویان بسیار مفید بوده و برای تشویق اعضای هیئت‌علمی و دانشجویان، دانشگاه‌ها برای برگزارکنندگان و نیز شرکت‌کنندگان، امتیاز پژوهشی در نظر می‌گیرد.
هرساله در داخل کشور نیز در حیطه‌های مختلف پژوهشی کنفرانس‌های معتبر ملی و بین‌المللی برگزار می‌شود و اساتید و دانشجویان جدیدترین دستاوردهای پژوهشی خود را ارائه می‌کنند. شرکت در کنفرانس و ارائه مقاله به‌ویژه برای دانشجویان تحصیلات تکمیلی توصیه می‌شود.
برای آغاز پژوهش علمی توصیه می‌شود که ابتدا به مطالعه مقالات مروری و یا یک‌فصل از کتاب بپردازید چراکه در این‌گونه مقالات، موضوع علمی به‌تفصیل شرح داده‌شده و از سوی دیگر، توسط افراد برجسته و صاحب‌نظر نوشته می‌شوند. برای نوشتن این مقالات از تعداد زیادی مرجع و مقاله استفاده می‌شود و یک منبع غنی علمی به شمار می‌آید. با یافتن مقالات ذکرشده در مراجع این مقالات، می‌توان جستجوی کامل‌تری داشت.
منبع : موسسه آموزشی شریف یار
